راهنمای مدیریت بالینی مارگزیدگی ها در ایران

محمد دلیرراد[1]، امین رضازاده[2]، رحیم نژادرحیم[3] تاریخ دریافت 21/04/1394 تاریخ پذیرش 29/06/1394 چکیده پیش زمینه و هدف: بسیاری از نواحی ایران زیستگاه مناسبی برای مارها است. سالانه 4500 تا 7000 مورد مارگزیدگی در کشور رخ می دهد. هرچند کتب و مقالات مختلفی در مورد مارگزیدگی در ایران منتشر شده ولی در حال حاضر، هیچ راهنمای بالینی رایگان به زبان فارسی برای استفاده پزشکان در دسترس نیست. هدف این مقاله ارائه یک دیدگاه جامع در مورد مارگزیدگی در ایران بود. مواد و روش ها: جستجوی دقیقی در بانک های اطلاعاتی الکترونیک پزشکی و کتابخانه های دانشگاه علوم پزشکی ارومیه انجام شد. بیش از پنجاه مقاله علمی، کتب مرجع، راهنمای بالینی و بروشور دارویی به دقت مورد بررسی قرار گرفت و مطالب مفید هر مرجع ثبت شد. در مرحله بعد پیش نویس اولیه راهنما تهیه و مورد بازبینی قرار گرفت. در مرحله آخر، در جلسه ای با حضور پزشکان صاحب نظر از رشته های مختلف پزشکی نسخه نهایی راهنمای بالینی حاضر تدوین گردید. یافته ها: این راهنمای بالینی شامل اطلاعات مفیدی در مورد توزیع جغرافیایی مارها در جهان و ایران، ویژگی های کلی و نحوه شناسایی مارها، سم مار، علایم بالینی، نحوه تشخیص، درجه بندی شدت و جزئیات درمان مارگزیدگی، تجویز آنتی ونین، پیش آگهی و مارگزیدگی در گروه های خاص (کودکان و زنان باردار) و توصیه هایی برای پیشگیری از مارگزیدگی است. بحث و نتیجه گیری: برخلاف منابع قبلی که هر یک تنها به برخی جنبه های مارگزیدگی پرداخته بودند، در این مقاله مروری ما تلاش نمودیم تا نکات دقیق و عملی مورد نیاز برای مدیریت همه جانبه مارگزیدگی را ارائه گردد. [1] گروه پزشکی قانونی و مسمومیت ها، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی ارومیه، ایران [2] همکار پژوهشی، معاونت غذا و دارو، دانشگاه علوم پزشکی ارومیه، ایران [3] گروه بیماری های عفونی، دانشگاه علوم پزشکی ارومیه، ایران (نویسنده مسئول)